Ở nước ngoài, khoảng 4 tháng tuổi bé đã được cai sữa. Nhưng ở Việt Nam thời gian đó lại kéo dài. Các mẹ thường tìm các cách cai sữa cho bé để bé có thể tiếp cận các nguồn dinh dưỡng khác.

Ở Việt Nam, các bà mẹ thường cho con bú đến qua 12 tháng. Cho nên có nhiều bé có dấu hiệu suy dinh dưỡng vì mẹ không bổ sung các chất dinh dưỡng khác một cách kịp thời.

Bé bú lâu ngày nên quen và buộc mẹ phải cai sữa. Nhiều bà mẹ tìm nhiều cách để cai sữa cho bé nhưng không mấy hiệu quả. Kết quả là bé “tái nghiện”.

Vậy làm thế nào để cai sữa cho bé hiệu quả nhất?

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia: Cùng với việc bổ sung dinh dưỡng cho trẻ, việc chuẩn bị tâm lý trong thời kỳ cai sữa cũng đóng một vai trò quan trọng. Bú mẹ, bé không chỉ nhận được nguồn dinh dưỡng dồi dào, mà còn là sợi dây vô hình gắn kết mẹ và bé. Bé cảm nhận sự ấm áp, an toàn trong vòng tay mẹ. Nếu đột ngột cai sữa, bé không thích ứng được, sẽ có những biểu hiện như khóc lóc, tỉnh giấc ban đêm, chán ăn, quấy phá… Do đó, cần cai sữa từ từ, bằng cách giãn dần các lần bú, ví dụ bình thường bé bú 7-8 lần/ngày, nay có thể giảm xuống còn 3-4 lần. Thay vào đó là tăng dần các bữa ăn dặm trong ngày cho bé, đồng thời kết hợp cho bé ăn ngoài bằng các loại sữa thay thế thông thường như sữa bột, sữa hộp, sữa đặc hay sữa bò. Với sữa, nên cho bé tập ăn bằng thìa.
Cai sữa không khoa học không chỉ ảnh hưởng đến nhịp sinh học, mà còn có thể phát sinh những ảnh hưởng không tốt cho tâm lý trẻ. Điều này càng đáng lưu ý với những trẻ có thời gian bú mẹ lâu và không được bổ sung những thức ăn phụ kịp thời. Cần phải tạo cho bé niềm tin rằng: Cai sữa chứ không “cai mẹ”. Khi bé đã quen với hơi mẹ ngày đêm, việc cách ly mẹ (do gửi người thân, hoặc không ngủ cùng bé) rất dễ khiến cho bé cảm giác hụt hẫng, cô đơn, sợ hãi.

Thời điểm nào có thể cai sữa cho bé?

Theo các nhà khoa học thì khi bé được 4 tháng tuổi thì mẹ có thể tiến hành cai sữa cho con. Tuy nhiên ở thời gian này thì mẹ phải cực kỳ lưu ý đến sự thay đổi tùy vào nhu cầu cũng như thể trạng của bé.

Một trong những dấu hiệu giúp mẹ nhận ra thời điểm thích hợp để cai sữa cho bé là khi cảm thấy đầu của con đã cứng cáp hơn, không cần dùng tay để đỡ sau gáy. Bên cạnh đó, các mẹ có thể căn cứ vào một vài dấu hiệu như: bé đã ngồi vững mà không cần ai giúp đỡ, hoặc bé tỏ ra khó chịu, nhăn nhó sau khi bú mẹ, thường xuyên thức dậy vào ban đêm vì bị đói…
Khi mẹ quyết định cai sữa cho con cần phải xem xét các điều kiện thể chất của trẻ và phải chắc chắn rằng sức khỏe của con đảm bảo. Thông thường, nên cai sữa cho con vào mùa xuân và mùa thu, tránh mùa hè bởi đây là mùa nóng và dễ gây rối loạn tiêu hóa. Mùa đông thì lại là mùa trẻ dễ bị mắc các bệnh đường hô hấp và nó không phải là thời điểm phù hợp để cai sữa.

Cách cai sữa cho bé

– Các mẹ có thể bôi ít dầu cao vào đầu ti, nếu con đòi bú thì trước tiên cho bé ngửi để bé thấy mùi hăng hắc và sẽ bỏ không bú nữa. Vài ba ngày sẽ quên luôn.

– Bạn cũng có thể tô son, buộc sợi chỉ, buộc tóc…vào đầu ti để bé sẽ sợ và bỏ ti. Rất nhiều chị em đã áp dụng cách này thành công.

– Nếu có điều kiện mẹ có thể gửi bé cho ông bà và vắng mặt vài ngày để bé quên dần ti mẹ.

Cách làm cho mẹ giảm tiết sữa

Bạn có thể chọn một trong những cách sau để giảm tiết sữa giúp việc cai sữa cho con diễn ra được nhanh hơn:

1. Uống 200mg vitamin B6 liên tục mỗi ngày trong 5 ngày để giảm tiết sữa.

2. Uống nước lá dâu tằm. Lấy lá dâu tươi rửa sạch cho vào nấu với nước rồi uống hàng ngày.

3. Ăn lá lốt, ăn tâm sen, rau rút, mỳ tôm giúp giảm khả năng tiết sữa

4. Ăn nhiều hành, tỏi, hạt tiêu và những gia vị nặng mùi sẽ khiến bé khó chịu khi ti mẹ vì sữa mẹ cũng bị ảnh hưởng bởi những thức ăn mà mẹ ăn.

5. Đắp lá bắp cải cũng là một phương pháp thuận tiện, lâu đời để giảm căng cứng bầu ngực và làm cạn sữa.

Cách làm: rửa sạch lá bắp cải xanh và để ráo nước; làm lạnh, bỏ phần cuống và gân, giã nhỏ. Đắp quanh bầu ngực và quầng vú, chừa đầu vú lại. Bạn sẽ cảm thấy mát lạnh. Đắp nốt phần còn lại cho kín ngực và cả dưới cánh tay của bạn, nếu cần. Cứ 30 phút lại thay một lần.

Một vài điều các mẹ nên lưu ý:

– Mẹ bé không nên cai sữa khi bé đang bị ốm vì sẽ khiến bé khó thích nghi với những thay đổi mới, gây ra biếng ăn, còi xương.

– Không cai sữa cho bé trong thời kỳ nắng nóng hay thời tiết khắc nghiệt, chuyển mùa. Không cai sữa khi bé đang có vấn đề về sức khoẻ, nhiễm khuẩn, hay suy dinh dưỡng.

– Khi tiến hành cai sữa cần quan tâm đặc biệt tới chế độ dinh dưỡng của bé để bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết thay thế bầu sữa mẹ.

– Khi cho bé ăn dặm cần chế biến những món ăn thật mềm, nhỏ như cháo loãng hay bột, vừa tốt cho tiêu hóa và sự phát triển răng của trẻ vừa loại trừ những nguy cơ bị hóc, nghẹn.

– Quá trình cai sữa cho bé các mẹ sẽ rất sốt ruột khi con quấy khóc nhưng các mẹ hãy kiên trì nhé.

Chúc các mẹ thành công và chúc các bé luôn khỏe mạnh và thông minh.