Các chuyên gia từ Viện Y học ứng dụng Việt Nam đã lí giải tình trạng tại sao trẻ uống sữa nhiều, ăn tốt vẫn phát triển chiều cao chậm. Đó là do bé thiếu một loại vitamin đặc biệt vận chuyển canxi về xương.

Muốn cao nhanh, chỉ bổ sung canxi chưa đủ
Theo kết quả Tổng điều tra dinh dưỡng giai đoạn 2009 - 2010 tại Việt Nam thì trong vòng 34 năm từ 1975 - 2009, chiều cao trung bình của nam giới tăng 4,4cm (từ 160cm-164,4cm). Chiều cao trung bình của nữ giới tăng 3,4cm (từ 150cm - 153,4cm).
Theo khảo sát của Risk Factor Collabboration, chiều cao trung bình của nam giới Việt Nam là 164,4cm, chiều cao trung bình của nữ giới là 153,6cm. Như vậy, nam giới Việt Nam đứng thứ 19 trong số những quốc gia thấp nhất thế giới, riêng nữ giới đứng thứ 13 trong số những quốc gia thấp nhất thế giới.
Cũng theo tổ chức này, trong vòng 100 năm qua chiều cao của nam giới Việt Nam đã tăng 9.1cm, nữ là 8,8cm. So với các nước trong khu vực như Indonesia, Campuchia, Lào, Phillipines, Đông Timo thì chiều cao của nam và nữ nước ta đã có sự cải thiện đáng kể hơn nhiều.

GS.TS Nguyễn Công Khẩn - PGS.TS Phạm Văn Hoan - GS.TS Lê Thị Hợp (từ trái sang phải) chủ trì hội thảo.

Cụ thể, đối với Indonesia nam tăng 9cm, nữ chỉ 5,1cm; Lào nam tăng 7,6cm, nữ tăng 6,6cm; Đông Timo nam tăng 6,8cm, nữ tăng 6,4cm; Phillipines nam tăng 8,5cm, nữ tăng 1,7cm; Campuchia nam thăng 8,4cm, nữ tăng 6,7cm, Indonesia nam tăng 9cm, nữ tăng 5,1cm.
Tuy nhiên, so với các nước như Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Malaysia...Việt Nam vẫn còn bị bỏ xa và ước tính đến năm 2025 Việt Nam mới cao bằng chiều cao của người Nhật Bản trong năm 2017.
Cũng theo khảo sát của các nhà khoa học, chuyên gia dinh dưỡng tại Việt Nam trong 10 năm qua người Việt tiêu thụ sữa gấp khoảng 3.5 lần nhưng tốc độ cao còn kém so với người Nhật, Hàn Quốc...
Từ lâu, người Việt xem sữa là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển chiều cao của trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ có độ tuổi từ 8-11 tuổi. Sữa không chỉ cung cấp canxi, dưỡng chất, chất béo, vitamin... mà còn cung cấp năng lượng tối ưu cho bữa ăn hàng ngày.
Chỉ trong vòng 6 năm từ 2008 - 2014, mức chi tiêu tháng của một người Việt Nam đã tăng hơn gấp đôi từ 792 nghìn đồng lên đến gần 1,9 triệu đồng. Điều đáng chú ý, trong số mình bỏ ra chi tiêu, người Việt đang sử dụng ngày càng nhiều tiền hơn để chi cho ăn uống, mà sữa là một trong số đó. Trong gần 1,9 triệu đồng, mỗi người Việt có thể bỏ ra tới một nửa để chi cho ăn uống, một tỷ lệ đã cải thiện rõ rệt so với năm 2007.
Theo dự báo của Euromonitor International, công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu, thì trong những năm tới ngành sữa Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng 9%/năm và đạt mức 27 - 28 lít sữa/người/năm vào năm 2020, tăng gần gấp rưỡi so với hiện tại.
Vitamin K2 - "người vận chuyển" canxi về xương
Đứng trước nhu cầu thực tế cũng như trọng trách giúp trẻ em Việt Nam có cơ hội "sánh vai" cùng trẻ các nước trên thế giới nhằm nâng cao thể trạng, tầm vóc, Viện Y học ứng dụng Việt Nam (VIAM) đã tổ chức hội thảo "Tầm vóc cơ thể và một số yếu tố tăng trưởng chiều cao" với sự tham gia của đội ngũ các chuyên gia, các Giáo sư, Tiến sĩ, chuyên gia dinh dưỡng đầu ngành.
Tại hội thảo, các chuyên gia đưa ra nhiều tham luận, đề án về tầm quan trọng nổi bật của vitamin K2 đối với sức khỏe cũng như đối với việc giúp cơ thể trẻ nhỏ đạt chiều cao lý tưởng.
Theo đó, vitamin K2 có vai trò hoạt hoá protein điều hòa canxi (MGP), giúp protein điều hòa canxi chuyển từ dạng bất hoạt sang dạng hoạt động. Ở trạng thái hoạt động protein điều hòa canxi gắn với ion calci trong máu, ngăn không cho chúng lắng đọng xuống thành mạch. Do đó ngăn ngừa vôi hoá mạch máu, giảm thiểu nguy cơ tắc nghẽn mạch máu do xơ vữa động mạch.

Toàn cảnh hội thảo "Tầm vóc cơ thể và một số yếu tố tăng trưởng chiều cao".

Vitamin K2 giúp hoạt hóa protein tạo xương osteocalcin, giúp gắn canxi vào khung xương. Theo Allison (2000), khi cơ thể thiếu vitamin K, protein osteocalcin dù đã được tạo ra nhưng vẫn không có khả năng gắn và mang canxi vào khung xương.
PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh (Phó viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam) phát biểu tại hội thảo: vitamin K2 tham gia hoạt hóa 2 loại protein là matrix Gla protein và osteocalcin. Nếu không có vitamin K2 quá trình vận chuyển canxi từ mạch máu đến xương sẽ không xảy ra và làm tăng nguy cơ vôi hóa động mạch. Do vitamin K2 giúp hoạt hóa matrix Gla protein - một loại protein rất quan trọng trong việc chống lại sự vôi hóa tại các mô mềm nên vitamin K2 cũng rất quan trọng trong việc phòng chống vôi hóa động mạch.

Vitamin K2 - vi chất cần thiết cho sự phát triển chiều cao của trẻ mà chúng ta chưa khai thác tiềm năng

PGS.TS Lê Bạch Mai cũng khuyến nghị đối với các bậc cha mẹ, đảm bảo bữa ăn của trẻ như đa dạng, cân đối, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt là vi chất dinh dưỡng.
Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh cũng cho biết, vitamin K ít dược dự trữ trong cơ thể, riêng vitamin K1 được loại bỏ khỏi cơ thể sau 8h, vitamin K2 loại bỏ sau 72h. Chính vì vậy cơ thể trẻ cần được cung cấp hàng ngày.
Các chuyên gia tại hội thảo cũng cho rằng, các loại sữa tại Việt Nam hiện nay đều chủ yếu chứa Canxi và nhiều vi chất quan trọng, giúp phát triển chiều cao nhưng hầu hết thiếu hẳn vitamin K2. Ngoài việc bổ sung vitamin K2, phụ huynh cần chú ý đến các yếu tố khác chi phối chiều cao của trẻ như: dinh dưỡng cân bằng, rèn luyện thể chất, chế độ ngủ nghỉ, môi trường sống...